بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی حوضه‌ی آبریز زاینده‌رود با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

3 مرکز علم و فناوری مهندسی ژئوماتیک، دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

4 دانشیار، دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

5 دانشجوی دکتری و پژوهشگر، دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

تغییرات پوشش گیاهی یک منطقه در طول زمان شامل زمین‌های کشاورزی و مراتع، نشانگر تغییر وضعیت آب‌های سطحی و زیرسطحی آن است. کاهش یا افزایش این میزان، پیامدهای اقتصادی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی-اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. امروزه می‌توان این موارد را با استفاده از دانش سنجش از دور و تهیه‌‌ی داده‌های ارزشمندی که در سال‌های گدشته ثبت شده‌اند، با دقت بالا بررسی کرد. حوضه‌ی آبریز زاینده‌رود به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حوضه‌‌های آبریز ایران مرکزی، در سال‌های اخیر با چالش‌های اساسی کم‌آبی ناشی از مصرف شهری، روند صعودی گسترش کشاورزی و باغات و مصرف نامتعارف صنعتی، مواجه بوده‌است. به همین منظور، در بازه‌ی زمانی 31 ساله از 1990 (۱۳۶۸) الی ۲۰۲۱ (۱۳۹۹)، ابتدا با استفاده از داده‌های ارتفاعی رقومی، محدوده‌ی حوزه‌ی آبریز زاینده‌رود، محاسبه شده و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و طبقه‌بندی پوشش و کاربری زمین با کمک دو الگوریتم بیش‌ترین شباهت و ماشین بردار پشتیبان و مقایسه‌ی نتایج آن‌ها، روند تغییرات مساحت پوشش زمین در چهار کلاس پوشش گیاهی، مرتع، مناطق شهری-زمین بایر و آب، بررسی شد. نتایج به دست آمده، کاهش ۳۱ درصدی کل پوشش گیاهی و تبدیل آن به اراضی مناطق شهری-زمین بایر را برخلاف توسعه‌ی باغات در غرب محدوده‌ی مطالعاتی، نمایش داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات